Theo quy luật, sinh lão bệnh tử là điều không thể tránh được. Vì thế mà người Việt luôn giữ gìn phong tục thờ cúng người mới mất để thể được tấm lòng của người sống và cho người mới mất dễ siêu thoát hơn. Vậy tục cúng cơm cho người mới mất như thế nào? Chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Ý nghĩa phong tục thờ cúng cho người mới mất
Phong tục thờ cúng cho người mới mất được lưu truyền cho con cháu đời này mang rất nhiều ý nghĩa sâu sắc và thiêng liêng, tục cúng cơm cho người đã mất là một phần không thể thiếu! Sau khi người thân mất và đã được an táng chu đáo cẩn thận xong xuôi, gia quyến sẽ theo lệ làm bữa cơm cúng thường ngày cho vong linh.
Tùy theo tôn giáo mà người ta sử dụng cơm cúng chay hay cơm cúng mặn, và lựa chọn có đốt tiền vàng mã cho người mất hay không. Bữa cơm dâng lên sẽ đầy đủ sắc vị, bát cơm úp đầy với ý nghĩa thương tiếc, nhớ nhung người đã khuất thể hiện những điều chưa nói với người đã mất mong muốn người ra đi sẽ hiểu được tấm lòng của mình.
Thông thường, các gia đình theo Phật giáo sẽ đốt vàng mã cho người mất trong đó có đầy đủ tiền vàng, áo quan, mũ miện, ngựa xe,…với mong muốn người mất xuống dưới quan tuyền sẽ được sung sướng không phải chịu khổ nữa.
Bên cạnh đó người nhà cũng sẽ khấn vái mong người khuất mặt phù hộ độ trì cho gia đình con cái hoà thuận bình an, nhiều may mắn thành công.
Xem thêm: Phong tục thờ cúng của người Hoa
Tục cúng cơm cho người mới mất
Phong tục thờ cúng cho người mới mất như thế nào còn tùy thuộc vào tôn giáo, vùng miền, dân tộc,… Dưới đây, Bàn thờ Việt xin giới thiệu cách cúng cơm hay dùng nhất.
Bài khấn đọc
Đối với bài khấn đọc, có rất nhiều cách khấn khác nhau. Người công giáo thì thường tổ chức các buổi đọc kinh cho người mất kéo dài rất nhiều ngày sau đó. Phật giáo có bài khấn riêng, tuy nhiên để biết chính xác nên đọc bài nào, các bạn hãy tìm sự giúp đỡ của một vị sư hiền đức nhé.
Còn với những ai không theo đạo nào, cách khấn của họ rất đơn giản chỉ xin ông thổ công cho vong linh được vô nhà ăn cơm, chắp hai tay khấn bằng miệng không có mõ chiêng.
Đối với người mới mất
Cách cúng cơm cho người mới mất trong 100 ngày đầu không quá phức tạp. Gia đình sẽ làm bữa cơm nhỏ, chuẩn bị 3 bát cơm, dàn thành hàng ngang, đặt đôi đũa lên bát cơm ở giữa, bát này thường sẽ đầy nhất bởi vì bát này sẽ dành cho người mất, hai bát bên cạnh dành cho tả hữu thần quang. Hai chiếc bát hai bên để mỗi bát một chiếc đũa bởi theo quan niệm nếu để hai chiếc cô hồn dã quỷ có thể tranh cơm với người đã mất.
Gia chủ luộc lên 1 quả trứng, bóc sạch vỏ, thêm 1 thìa muối trắng, 1 bát canh kèm thìa đặt, 1 chén nước sạch lên mâm cơm cúng. Xắt 7 lát gừng đặt lên đối với người mất là nam giới, 9 lát gừng cho nữ giới.
Theo quan niệm, mâm cơm phải đủ cơm, muối và nước thì mới đúng chuẩn. Trứng có thể có có thể không cũng được.
Cách cúng cơm hàng ngày
Sau khi cúng 100 ngày, người Việt cũng vẫn tiếp tục cúng cơm hàng ngày cho người đã mất để tỏ lòng thành kính, sự thương tiếc nhớ nhung, tiễn đưa người mất trên con đường đi xuống cửu tuyền. Hành động này có ý nghĩa rất cao đẹp, bởi vậy cần tìm hiểu để cúng cơm được đúng cách giúp người đã mất sớm siêu thoát.
Nếu gia chủ theo Phật Giáo có thể mời sư thầy về đọc kinh tại nhà, điều này rất tốt cho người đã mất, tương truyền rằng nếu đọc đủ các bộ kinh người mất sẽ không còn cảm thấy khổ đau, nhẹ nhàng siêu thoát, trước khi đi sẽ báo mộng cho gia chủ để cảm ơn.
Đối với mâm cơm cúng lưu ý rằng, mâm cơm hàng ngày khác với cơm cúng 100 ngày bởi sẽ có đầy đủ các món mặn nhạt, nên chuẩn bị các món mà khi còn sống người mất ưa thích để dâng lên. Nếu quá bận không thể chuẩn bị hàng ngày hoặc không có điều kiện làm cơm cúng, hãy sắp xếp làm cơm cúng hàng tuần hoặc hàng tháng.
Nếu mời sư thầy về giảng kinh phật thì nên kèm theo các bữa cơm cúng chay với đồ ăn nhẹ nhàng, bữa cơm chay mang ý nghĩa giúp người mất được thanh tịnh, dễ dàng siêu thoát và ít tội nghiệp hơn.
Lưu ý quan trọng đó là trong 49 ngày đầu nhất định không được cúng đồ mặn chỉ cúng đồ chạy, sau buổi lễ 49 ngày cho người đã khuất mới bắt đầu làm cơm cúng mặn.
Lễ khai yết hầu cho người mất
Theo quan niệm, người đã mất chỉ là bóng mờ sương khói bởi vậy cần phải làm lễ khai yết hầu cho người đã mất thì người mất mới có thể mở miệng hấp thụ thưởng thức món ăn, tiền vàng áo quan gia đình khi cúng gửi cho mình.
Thông thường sau 3 ngày đầu tiên người mất, gia đình sẽ làm lễ khai yết hầu bởi lúc này vong linh vẫn còn vưởng vất xung quanh nơi họ sống. Điều này đúng hơn với những người mất còn nhiều lưu luyến với trần gian, và lưu luyến với gia đình. Việc làm lễ đúng cách sẽ giúp người mất nhận thức được rằng họ đã mất, cảm nhận được lạnh, no, đói,…nhận thức được hương linh mới đón nhận được nhang hương người sống thắp.
Sau lễ khai yết hầu, lúc cúng cơm người mất sẽ cảm nhận được mùi hương thức ăn của mình và hấp thụ nó. Bên cạnh đó, nên cầu siêu cho vong linh người mất, để người mất nhận thức rõ ràng về sự ra đi của họ, giúp họ nhìn thấy con đường dát vàng để siêu thoát.
Quan trọng nhất khi cúng cơm cho người mất đó là lòng thành tâm của gia chủ. Bởi người đã khuất sẽ nhìn thấy được tất cả điều đó, bạn không cần chuẩn bị mâm cơm cúng quá cao sang mà chỉ cần làm bằng cả tấm lòng là được.
Một số lưu ý khi cúng cơm cho người đã mất
Phong tục thờ cúng cho người mới mất đặc biệt là lễ cúng cúng như thế nào chuẩn luôn được mọi người quan tâm. Vì thế mà, đừng bỏ qua một số lưu ý sau:
- Mâm cúng cơm cho người mới mất không được đặt trực tiếp lên bàn thờ người mới mất, cũng không được đặt dưới đất
- Cần chuẩn bị một chiếc bàn thấp hơn bàn thờ
- Lau rửa bàn thờ bằng nước gừng trước khi đặt đồ thờ cúng lên
- Trong 100 ngày liên tục cần có đủ: cơm, muối, nước,..
- Sau 49 ngày có thể thêm đồ ăn mặn: rượu, thịt, đồ xào,…
- Đồ ăn cúng không được nêm nếm
- Sau khi hương tan gia chủ mới được đem đồ ăn xuống
- Không thắp hương các món: xôi đậu đen, riêu ốc, riêu cua,…
Trong phong tục thờ cúng, việc xây dựng lăng mộ đá không chỉ là việc làm mang tính thực tế mà còn là biểu tượng của sự bền vững và kính trọng. Lăng mộ đá được coi là nơi an nghỉ cuối cùng , đồng thời là biểu tượng tâm linh. Sự chọn lựa đá làm vật liệu cho lăng mộ không chỉ đảm bảo tính bền vững mà còn tôn vinh giá trị văn hóa của nghệ nhân.
Nhắc đến lăng mộ đá thì phải nói đến Ninh Bình nơi nổi tiếng với làng nghề chế tác đá truyền thống. Các sản phẩm Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mà còn chứa đựng ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Các nghệ nhân làng đá Ninh Bình không ngừng sáng tạo, tạo ra những tác phẩm tăng thêm giá trị tinh thần cho lăng mộ và không gian thờ cúng.
Với những chia sẻ của chúng tôi ở trên đây, hi vọng rằng các bạn đã hiểu rõ hơn phong tục thờ cúng cho người mới mất cùng cách cúng cơm như thế nào. Việc thờ cúng đúng cách cũng là cách giúp người mất có thể phù hộ cho những người còn sống được bình an hạnh phúc, che chở trải qua những kiếp nạn và mở đường cho công danh tài lộc của gia chủ được hanh thông.